Tiêu chuẩn chiếu sáng là tập hợp các chỉ số kỹ thuật và thông số hướng dẫn về mức độ chiếu sáng. Các thông số này bao gồm độ rọi, chỉ số hoàn màu, nhiệt độ màu (K), mật độ công suất và giới hạn chói lóa. Tiêu chuẩn được xây dựng dựa trên nhu cầu sử dụng cũng như đặc điểm từng loại không gian và lĩnh vực cụ thể.
Đối với các nhà thầu và đơn vị thi công M&E, việc hiểu biết sâu về các tiêu chuẩn chiếu sáng không chỉ đảm bảo dự án đạt yêu cầu kỹ thuật mà còn giúp tối ưu chi phí và thời gian thi công. Bài viết này sẽ cung cấp tổng quan về các tiêu chuẩn và quy chuẩn chiếu sáng Việt Nam cùng những quy định quốc tế liên quan. Qua đó, bạn sẽ nắm được kiến thức cần thiết để lựa chọn thiết bị LED phù hợp và đảm bảo tuân thủ các quy định pháp lý hiện hành.

Tiêu chuẩn và quy chuẩn chiếu sáng là gì?
Tiêu chuẩn chiếu sáng bao gồm tập hợp các quy định kỹ thuật, chỉ tiêu và chỉ số chiếu sáng do cơ quan có thẩm quyền ban hành hoặc công nhận. Mục đích chính nhằm hướng dẫn thiết kế, lắp đặt và vận hành hệ thống chiếu sáng trong các công trình xây dựng nhằm đảm bảo chất lượng chiếu sáng phù hợp với chức năng công trình, hiệu quả sử dụng năng lượng và sức khỏe con người. Tiêu chuẩn này có thể là bắt buộc hoặc khuyến khích áp dụng, tùy theo phạm vi và mục đích sử dụng cụ thể.
Quy chuẩn chiếu sáng do cơ quan quản lý nhà nước ban hành và mang tính pháp lý cao. Mục tiêu chính là đảm bảo an toàn, vệ sinh, tiết kiệm năng lượng và đáp ứng công năng sử dụng. Các giải pháp kỹ thuật và tiêu chuẩn được sử dụng phải đảm bảo đạt được các yêu cầu trong quy chuẩn này.
Hai khái niệm này xuất phát từ định nghĩa gốc về tiêu chuẩn và quy chuẩn xây dựng được quy định tại Việt Nam. Tiêu chuẩn xây dựng là các quy định về chuẩn mực kỹ thuật, định mức kinh tế – kỹ thuật và trình tự thực hiện các công việc kỹ thuật. Đồng thời bao gồm các chỉ tiêu, chỉ số kỹ thuật và chỉ số tự nhiên được cơ quan có thẩm quyền ban hành hoặc công nhận. Quy chuẩn xây dựng là các quy định bắt buộc áp dụng trong hoạt động xây dựng do cơ quan quản lý nhà nước có thẩm quyền ban hành.
Các tiêu chuẩn và quy chuẩn chiếu sáng Việt Nam
Hệ thống văn bản pháp quy về chiếu sáng tại Việt Nam được xây dựng dựa trên nền tảng các tiêu chuẩn quốc tế và phù hợp với điều kiện thực tế của đất nước, bao gồm các quy chuẩn bắt buộc và tiêu chuẩn khuyến khích áp dụng trong các lĩnh vực từ công trình dân dụng, công nghiệp đến hạ tầng đô thị. Hãy cùng tìm hiểu chi tiết các văn bản pháp quy quan trọng này để đảm bảo dự án của bạn tuân thủ đúng quy định hiện hành.
Tiêu chuẩn chiếu sáng Việt Nam
Ngành xây dựng Việt Nam hiện có 11 tiêu chuẩn chiếu sáng chính nằm trong tiêu chuẩn quốc gia TCVN và tiêu chuẩn xây dựng TCXDVN được ban hành từ năm 1990 đến 2012, áp dụng cho nhiều loại công trình và không gian khác nhau. Danh sách 11 tiêu chuẩn chiếu sáng hiện hành tại Việt Nam:
- TCVN 5176_1990: Tiêu chuẩn về phương pháp đo độ rọi
- TCXDVN 289_2004: Tiêu chuẩn quốc gia về chiếu sáng các hạng mục trong thi đấu
- TCXDVN 288_2004: Tiêu chuẩn bể bơi
- TCXDVN 333:2005: Tiêu chuẩn xây dựng về các công trình bên ngoài và đô thị
- TCXDVN 365:2007: Tiêu chuẩn bệnh viện đa khoa
- TCXDVN 289-2004: Tiêu chuẩn nhà thi đấu trong nhà
- TCVN 7114-2008: Tiêu chuẩn chiếu sáng nơi làm việc
- TCVN 3907:2011: Tiêu chuẩn chiếu sáng trường mầm non
- TCVN 4530-2011: Tiêu chuẩn chiếu sáng cây xăng, trạm xăng dầu
- TCVN 8794_2011: Tiêu chuẩn quốc gia về thiết kế trường trung học
- TCVN 9211-2012: Tiêu chuẩn quốc gia về thiết kế chợ, trung tâm thương mại
Quy chuẩn chiếu sáng Việt Nam
Bên cạnh hệ thống tiêu chuẩn chiếu sáng, Việt Nam có 6 quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về chiếu sáng mang tính bắt buộc được ban hành bởi các bộ ngành có thẩm quyền từ năm 2008 đến 2016, nhằm đảm bảo tuân thủ nghiêm ngặt các yêu cầu an toàn, tiết kiệm năng lượng và chất lượng môi trường ánh sáng trong tất cả các loại công trình xây dựng. Danh sách các quy chuẩn chiếu sáng bắt buộc hiện hành:
- QCVN 07-7:2016/BXD: Quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về các công trình hạ tầng kỹ thuật, công trình chiếu sáng
- QCVN 22/2016/BYT: Quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về chiếu sáng – Mức cho phép chiếu sáng nơi làm việc
- QCVN 12:2014/BXD: Quy chuẩn quốc gia trong các giai đoạn hoạt động xây dựng nhà ở và nhà công cộng
- QCVN 09:2013/BXD: Quy chuẩn về các công trình sử dụng năng lượng hiệu quả
- QCVN 08:2009/BXD: Quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về thiết kế công trình ngầm
- QCVN 2008: Tiêu chuẩn quốc gia về chiếu sáng kho lạnh
Các tiêu chuẩn và quy chuẩn chiếu sáng theo lĩnh vực
Ngoài những tiêu chuẩn và quy chuẩn chiếu sáng chung cần tuân thủ như đã trình bày ở trên, trong mỗi lĩnh vực thi công cụ thể sẽ có danh sách tiêu chuẩn và quy chuẩn chiếu sáng riêng biệt. Tiếp theo đây sẽ là hướng dẫn chi tiết về tiêu chuẩn và quy chuẩn chiếu sáng trong 5 loại công trình phổ biến nhất: chiếu sáng đường phố, chiếu sáng nhà xưởng – khu công nghiệp, chiếu sáng văn phòng – công ty, chiếu sáng chung cư – khu đô thị và chiếu sáng trung tâm thương mại.
Tiêu chuẩn chiếu sáng đường phố
Lĩnh vực chiếu sáng đường phố và không gian công cộng đô thị được quy định bởi 6 tiêu chuẩn kỹ thuật chuyên biệt, bao gồm các quy định về thuật ngữ, thiết kế kỹ thuật, yêu cầu thiết bị và an toàn điện cho hệ thống chiếu sáng giao thông và đô thị. Danh mục tiêu chuẩn áp dụng cho dự án chiếu sáng đường phố:
- Tiêu chuẩn TCVN 4400:57: Kỹ thuật chiếu sáng – Thuật ngữ và định nghĩa
- Tiêu chuẩn TCXDVN 259:2001: Tiêu chuẩn thiết kế chiếu sáng nhân tạo đường, đường phố, quảng trường đô thị
- Tiêu chuẩn 11 TCN 19: 1984: Quy phạm trang bị điện, hệ thống đường dây dẫn điện
- Tiêu chuẩn TCVN 5828:1984: Đèn chiếu sáng đường phố – Yêu cầu kỹ thuật
- Tiêu chuẩn TCVN 4086:1985: Quy phạm an toàn lưới điện trong xây dựng
- Tiêu chuẩn TCVN 4756:1989: Tiêu chuẩn kỹ thuật về nối đất và nối không các thiết bị điện
Để tham khảo thêm về về các yêu cầu kỹ thuật của thiết bị LED phù hợp với các tiêu chuẩn trên, bạn có thể tìm hiểu chi tiết bài viết “Giải pháp chiếu sáng đường phố” trên website của chúng tôi.

Tiêu chuẩn chiếu sáng nhà xưởng – khu công nghiệp
Khu vực sản xuất công nghiệp và nhà xưởng có những yêu cầu chiếu sáng đặc biệt nghiêm ngặt được quy định bởi 4 tiêu chuẩn và quy chuẩn kỹ thuật chuyên biệt nhằm đảm bảo an toàn lao động, hiệu quả sản xuất và tuân thủ các quy định về sức khỏe nghề nghiệp tại nơi làm việc. Bộ quy chuẩn áp dụng cho dự án chiếu sáng nhà xưởng và khu công nghiệp:
- Tiêu chuẩn Việt Nam TCVN 7114-1:2008: Tiêu chuẩn Chiếu sáng nơi làm việc trong nhà
- Quy chuẩn Việt Nam QCVN 09:2013: Quy chuẩn Kỹ thuật Quốc gia về sử dụng năng lượng hiệu quả trong các công trình xây dựng
- Quy chuẩn Bộ Y Tế Việt Nam QCVN 22/2016/BYT: Quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về chiếu sáng – Mức cho phép chiếu sáng nơi làm việc
- Quy chuẩn QCVN-02-09/BNNPTNT: Quy chuẩn quốc gia về chiếu sáng kho lạnh
Để nghiên cứu thêm về các yêu cầu đầy đủ về hệ thống đèn LED nhà xưởng đáp ứng đầy đủ các quy chuẩn nêu trên, bạn có thể tham khảo chi tiết bài viết “Giải pháp chiếu sáng nhà xưởng”.

Tiêu chuẩn chiếu sáng văn phòng – công ty
Môi trường làm việc văn phòng và các toà nhà công ty yêu cầu tuân thủ 3 tiêu chuẩn và quy chuẩn kỹ thuật cốt lõi tập trung vào việc tạo ra không gian làm việc thoải mái, bảo vệ sức khỏe mắt của nhân viên và đảm bảo hiệu quả công việc thông qua ánh sáng chất lượng cao. Danh sách tiêu chuẩn cần tuân thủ cho dự án chiếu sáng văn phòng và công ty:
- Tiêu chuẩn Việt Nam TCVN 7114-1:2008: Tiêu chuẩn Chiếu sáng nơi làm việc trong nhà
- Quy chuẩn Việt Nam QCVN 09:2013: Quy chuẩn Kỹ thuật Quốc gia về sử dụng năng lượng hiệu quả trong các công trình xây dựng
- Quy chuẩn Bộ Y Tế Việt Nam QCVN 22/2016/BYT: Quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về chiếu sáng – Mức cho phép chiếu sáng nơi làm việc
Để khám phá các yêu cầu kỹ thuật đầy đủ của hệ thống đèn LED văn phòng, bạn có thể tham khảo chi tiết bài viết “Giải pháp chiếu sáng văn phòng”

Tiêu chuẩn chiếu sáng chung cư – khu đô thị
Khu vực dân cư và các tổ hợp chung cư đô thị cần tuân thủ 5 tiêu chuẩn và quy chuẩn kỹ thuật bao gồm cả yêu cầu chiếu sáng trong nhà và ngoài trời, với mục tiêu đảm bảo an toàn sinh hoạt, an ninh cộng đồng và tạo ra môi trường sống chất lượng cao cho cư dân. Bộ tiêu chuẩn cần tuân thủ cho dự án chiếu sáng chung cư và khu đô thị:
- Tiêu chuẩn Việt Nam TCVN 7114-1:2008: Tiêu chuẩn chiếu sáng nơi làm việc trong nhà
- Tiêu chuẩn Việt Nam TCVN 259:2007: Tiêu chuẩn chiếu sáng nhân tạo bên ngoài công trình công cộng
- Tiêu chuẩn Việt Nam TCVN 7114 – 3: Yêu cầu chiếu sáng an toàn và an ninh tại những nơi làm việc ngoài nhà
- Quy chuẩn Việt Nam QCVN 09:2013: Quy chuẩn Kỹ thuật Quốc gia về sử dụng năng lượng hiệu quả trong các công trình xây dựng
- Quy chuẩn Bộ Y Tế Việt Nam QCVN 22/2016/BYT: Quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về chiếu sáng – Mức cho phép chiếu sáng nơi làm việc
Để tìm hiểu các yêu cầu và quy định kỹ thuật chiếu sáng chung cư và khu đô thị thông minh, bạn có thể tham khảo chi tiết bài viết “Giải pháp chiếu sáng chung cư – khu đô thị”.

Tiêu chuẩn chiếu sáng trung tâm thương mại
Hệ thống chiếu sáng tại cáctrung tâm thương mại và khu vực bán lẻ quy mô lớn được điều chỉnh bởi 3 tiêu chuẩn và quy chuẩn kỹ thuật chuyên biệt tập trung vào việc tạo ra môi trường mua sắm hấp dẫn, đảm bảo sự thoải mái cho khách hàng và nhân viên làm việc, đồng thời tuân thủ nghiêm ngặt các yêu cầu về hiệu quả sử dụng năng lượng. Bộ tiêu chuẩn cần áp dụng cho dự án chiếu sáng trung tâm thương mại:
- Tiêu chuẩn Việt Nam TCVN 7114-1:2008: Tiêu chuẩn Chiếu sáng nơi làm việc trong nhà
- Quy chuẩn Việt Nam QCVN 09:2013: Quy chuẩn Kỹ thuật Quốc gia về sử dụng năng lượng hiệu quả trong các công trình xây dựng
- Quy chuẩn Bộ Y Tế Việt Nam QCVN 22/2016/BYT: Quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về chiếu sáng – Mức cho phép chiếu sáng nơi làm việc
Để tìm hiểu chi tiết các yêu cầu đầy đủ về hệ thống đèn chiếu sáng trung tâm thương mại hiện đại, bạn có thể tham khảo bài viết “Giải pháp chiếu sáng trung tâm thương mại”

Các tiêu chuẩn và quy chuẩn chiếu sáng quốc tế
Bên cạnh hệ thống tiêu chuẩn và quy chuẩn chiếu sáng trong nước, các kiến trúc sư và kỹ sư Việt Nam còn thường tham khảo 2 tiêu chuẩn chiếu sáng quốc tế quan trọng được phát hành bởi tổ chức tiêu chuẩn quốc tế ISO và ủy ban chiếu sáng quốc tế CIE, nhằm đảm bảo dự án đạt chất lượng quốc tế và phù hợp với các yêu cầu kỹ thuật tiên tiến nhất trên thế giới.
- ISO/CIE 8995-1:2025 – Lighting of work places – Part 1: Indoor
- ISO/CIE 8995-3:2018 – Lighting of Work Places – Part 3: Lighting Requirements for Safety and Security of Outdoor Work Places
Các tiêu chuẩn của ủy ban chiếu sáng quốc tế CIE là các tiêu chuẩn đặc biệt quan trọng, được tổ chức tiêu chuẩn quốc tế ISO công nhận. Do đó các kiến trúc sư và kỹ sư Việt Nam thường tham khảo các tiêu chuẩn này khi thiết kế các hệ thống chiếu sáng.
Bài viết đã cung cấp tổng quan về hệ thống tiêu chuẩn và quy chuẩn chiếu sáng hiện hành tại Việt Nam, cùng với 2 tiêu chuẩn quốc tế quan trọng phục vụ tham khảo. Qua đó, các nhà thầu và đơn vị thi công M&E đã nắm được kiến thức cần thiết để lựa chọn đúng quy định áp dụng cho từng loại dự án cụ thể.
Elmall là đơn vị phân phối chính hãng các sản phẩm đèn LED Rạng Đông hàng đầu, với hơn 10 năm kinh nghiệm phục vụ các nhà thầu, đơn vị thi công cơ điện M&E và thợ thi công. Chúng tôi có sẵn hồ sơ pháp lý đầy đủ, hợp đồng và báo giá phù hợp yêu cầu thầu mọi công trình. Hãy ghé thăm showroom hoặc liên hệ với chúng tôi để được tư vấn giải pháp chiếu sáng LED phù hợp với các tiêu chuẩn của dự án:
- Địa chỉ: Căn số 3, Sunrise E, đường số 5, The Manor Central Park Nguyễn Xiển, Hoàng Mai, Hà Nội
- Hotline: 1900 2150
- Email: info@elmall.vn